Podręcznik 2025 – Certyfikat Kompetencji Zawodowych przewoźnika drogowego (ATUT-BM)

Spis treści

PRAWO CYWILNE - s. 13

1. Definicja umowy - s. 13
2. Sposoby zawierania umów - s. 14
3. Formy zawierania umów - s. 16
4. Prawny podział umów - s. 19
5. Rzeczowy podział umów - s. 20
   1. Umowy o przeniesienie praw - s. 21
   2. Umowy o korzystanie z cudzych praw - s. 25
   3. Umowy o usługi - s. 28
   4. Umowy o usługi transportowe - s. 31
   5. Inne umowy - s. 32
6. Przedawnienia - s. 34
7. Pełnomocnictwa do zarządzenia firmą - s. 36
8. Podsumowanie rozdziału - s. 37

REJESTRACJA DZIAŁALNOŚCI I PRAWO HANDLOWE - s. 40

1. Działalność gospodarcza - s. 40
2. Podejmowanie działalności gospodarczej - s. 43
3. Formy prowadzenia działalności gospodarczej - s. 44
   1. Firmy prawa cywilnego - s. 46
      1. Jednoosobowa działalność gospodarcza - s. 46
      2. Spółka cywilna - s. 47
   2. Spółki prawa handlowego - s. 48
      1. Osobowe spółki prawa handlowego - s. 48
         1. Spółka jawna - s. 49
         2. Spółka partnerska - s. 50
         3. Spółka komandytowa - s. 50
         4. Spółka komandytowo-akcyjna - s. 51
      2. Kapitałowe spółki prawa handlowego - s. 51
         1. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością - s. 51
         2. Spółka akcyjna - s. 55
         3. Prosta spółka akcyjna - s. 55
         4. Holding spółek - s. 58
      3. Przekształcenie, łączenie i podział spółek - s. 59
         1. Przekształcenie spółek - s. 59
         2. Łączenie spółek - s. 59
         3. Podział spółek - s. 60
   3. Spółdzielnie - s. 62
   4. Firmy i osoby zagraniczne - s. 63
   5. Struktura firm w Polsce    63
   6. Poziomy zarządzania przedsiębiorstwami - s. 65
4. Upadłość przedsiębiorstwa - s. 67
5. Podsumowanie rozdziału - s. 68

PAKIET MOBILNOŚCI - INFORMACJE OGÓLNE s. 73

1. Wstęp do pakietu mobilnośći. Więcej informacji przedstawiono w poszczególnych rozdziałach których ww pakiet dotyczy.

PRAWO SOCJALNE - s. 75

1. Wybrane zagadnienie z prawa pracy - s. 74
   1. Cel przepisów i definicje - s. 75
   2. Podstawowe zasady prawa pracy - s. 76
   3. Stosunek pracy i umowa o pracę - s. 76
      1. Zawarcie umowy o pracę - s. 77
         
      2. Zmiana farmy zatrudnienia - s. 78
      3. Rozwiązanie i wygaśnięcie umowy o pracę - s. 78
   4. Wynagrodzenie za pracę i jego ochrona - s. 81
   5. Inne świadczenia i odprawy związane z pracą - s. 81
   6. Układ zbiorowy pracy i regulamin wynagradzania - s. 82
   7. Obowiązki pracodawcy - s. 82
   8. Obowiązki pracownika - s. 84
   9. Prawa pracownika - s. 84
   10. Regulamin pracy - s. 84
   11. Odpowiedzialność porządkowa pracowników - s. 85
   12. Odpowiedzialność materialna pracowników - s. 86
       1. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną pracodawcy - s. 86
       2. Odpowiedzialność za mienie powierzone pracownikowi - s. 86
   13. Czas pracy pracowników - s. 87
       1. Nominalny czas pracy - s. 87
       2. Praca pracowników w godzinach nadliczbowych - s. 88
       3. Praca pracowników w porze nocnej - s. 92
       4. Praca pracowników w niedziele i święta - s. 92
          
       5. Podróże służbowe - s. 93
   14. Urlopy pracownicze - s. 93
       
       1. Urlopy wypoczynkowe - s. 93
          
       2. Urlopy bezpłatne - s. 95
   15. Urlopy związane z rodzicielstwem - s. 95
       1. Urlop macierzyński - s. 95
       2. Urlop tacierzyński - s. 95
       3. Urlop rodzicielski - s. 96
       4. Urlop wychowawczy - s. 96
       5. Urlop ojcowski - s. 96
       6. Urlop opiekuńczy - s. 96
       7. Zwolnienie  powodu siły wyższej - s. 96
   16. Ochrona pracy kobiet - s. 96
   17. Zatrudnienie młodocianych - s. 97
   18. Rozpatrywanie sporów pracowniczych i przedawnienie roszczeń - s. 99
   19. Odpowiedzialność za wykroczenia przeciwko prawom pracownika - s. 99
   20. Samozatrudnienie - s. 100
   21. Podsumowanie rozdziału - s. 101
2. Bezpieczeństwo i higiena pracy - s. 103
   1. Podstawowe obowiązki pracodawcy - s. 103
   2. Prawa i obowiązki pracownika - s. 104
   3. Czynniki oraz procesy pracy stwarzające szczególne zagrożenie dla zdrowia lub życia - s. 105
   4. Profilaktyczna ochrona zdrowia - s. 106
   5. Wypadki przy pracy i choroby zawodowe - s. 107
   6. Szkolenia - s. 107
      
   7. Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze - s. 108
   8. Służba bezpieczeństwa i higieny pracy - s. 108
   9. Nadzór nad warunkami pracy - s. 109
   10. Podsumowanie rozdziału - s. 109
3. Czas pracy kierowców - s. 111
   1. Definicja czasu pracy - s. 111
   2. Systemy czasu pracy - s. 114
   3. Unijne normy czasu pracy kierowców - s. 115
      1. Normy czasu prowadzenia pojazdu i przerw w prowadzeniu - s. 116
         1. Normy nieprzerwanego czasu prowadzenia pojazdu - s. 116
         2. Normy dziennego czasu prowadzenia pojazdu - s. 116
         3. Normy tygodniowego czasu prowadzenia pojazdu - s. 116
            
         4. Normy dwutygodniowego czasu prowadzenia pojazdu - s. 117
      2. Normy czasu odpoczynku kierowców - s. 117
      3. Normy dziennych odpoczynków kierowców - s. 117
         1. Normy dziennego odpoczynku kierowcy w załodze jednoosobowej - s. 117
         2. Norma dziennego odpoczynku załogi dwuosobowej - s. 118
         3. Norma dziennego odpoczynku na promie lub platformie pociągu - s. 119
      4. Normy tygodniowych odpoczynków kierowców - s. 120
         1. Normy tygodniowego odpoczynku kierowców na lądzie - s. 120
         2. Normy tygodniowego odpoczynku kierowców na promie lub platformie pociągu - s. 121
            
         3. Normy tygodniowego odpoczynku kierowcy w okazjonalnych przewozach osób - s. 124
      5. Odstępstwa od przestrzegania przepisów rozporządzenie (WE)  nr 561/2006 - s. 124
   4. Krajowe normy czasu prowadzenia pojazdu, przerw w prowadzeniu i odpoczynków kierowców wykonujących regularne przewozy osób na trasach do 50 km - s. 124
   5. Przerwy socjalne w pracy kierowców - s. 125
   6. Nocna praca kierowców - s. 126
   7. Praca kierowców w godzinach nadliczbowych - s. 127
   8. Czas pracy kierowców autobusów wykonujących okazjonalny krajowy i unijny przewóz osób - s. 130
      
   9. Czas pracy kierowców niepozostających w stosunku pracy - s. 131
   10. Podsumowanie rozdziału - s. 133
4. Tachografy - s. 135
   1. Tachografy analogowe - s. 136
   2. Tachografy cyfrowe - s. 140
      1. Opis i eksploatacja tachografów cyfrowych I generacji - s. 140
      2. Tachografy cyfrowe inteligentne II generacji - s. 147
   3. Kontrola tachografów i czasu pracy kierowcy - s. 152
   4. Eksploatacja tachografów – obowiązki pracodawcy - s. 154
   5. Eksploatacja tachografów – obowiązki kierowcy - s. 155
   6. Podsumowanie rozdziału - s. 156
5. Organizacje społeczne i zawodowe - s. 158
   1. Związki zawodowe - s. 158
   2. Krajowe organizacje zawodowe - s. 160
      1. Krajowe organizacje zawodowe przewozu osób - s. 160
      2. Krajowe organizacje zawodowe przewozów rzeczy - s. 160
   3. Międzynarodowe organizacje zawodowe - s. 162

PODATKI I OPŁATY - s. 164

1. Pojęcie podatku - s. 164
2. Podatki związane z majątkiem trwałym - s. 165
3. Podatki związane z eksploatacją pojazdów - s. 166
4. Podatki związane z działalnością gospodarczą - s. 168
5. Podsumowanie rozdziału - s. 173

DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA  I ZARZĄDZANIE FINANSAMI PRZEDSIĘBIORSTWA - s. 175

1. Organizacja i zarządzanie  - s. 175
   1. Pojęcie i cel organizacji - s. 175
   2. Otoczenie organizacji - s. 179
   3. Struktura organizacyjna - s. 180
   4. Zarządzanie firmą - s. 184
      1. Rola zarządzania - s. 184
      2. Rodzaje zarządzania - s. 186
      3. Rola menedżera w zarządzaniu - s. 186
      4. Rola zasobów w zarządzaniu - s. 188
      5. Współczesne metody zarządzania - s. 189
   5. Planowanie w firmie - s. 192
      1. Pojęcia planowania i planu - s. 192
      2. Metody planowania - s. 193
      3. Budżet i budżetowanie - s. 195
   6. Marketing w firmie - s. 197
   7. Nowoczesne techniki elektroniczne w zarządzaniu - s. 201
      1. Co to jest EDI? - s. 201
      2. Techniki elektroniczne - s. 202
         1. Systemy komputerowe - s. 202
         2. Sieci komputerowe - s. 203
         3. Usługi telekomunikacyjne - s. 205
   8. Podsumowanie rozdziału - s. 206
2. Prawo finansowe - s. 210
   1. System ewidencji gospodarczej - s. 210
      1. Ewidencja operatywna - s. 210
      2. Rachunkowość - s. 210
         1. Księgowość - s. 212
         2. Koszty w przedsiębiorstwie - s. 217
         3. Kalkulacja - s. 220
            1. Analizy ex post - s. 220
            2. Analizy ex ante - s. 220
         4. Sprawozdawczość finansowa - s. 223
            1. Analiza finansowa przedsiębiorstwa - s. 226
            2. Amortyzacja - s. 228
            3. Odpowiedzialność w zakresie rachunkowości - s. 230
         5. Statystyka - s. 231
         6. Podsumowanie rozdziału - s. 231
      3. Bieżące finansowanie przedsiębiorstw - s. 233
         1. Banki i rozliczenia bankowe - s. 233
            1. Banki i ich rodzaje - s. 233
            2. Kryteria wyboru banku - s. 234
         2. Finansowe rozliczenia bankowe - s. 235
            1. Rozliczenia gotówkowe - s. 235
            2. Rozliczenia bezgotówkowe - s. 235
            3. Usługi depozytowe - s. 239
            4. Poręczenia - s. 239
         3. Podsumowanie rozdziału - s. 239
      4. Kredyty bankowe i ich zabezpieczanie - s. 241
         1. Pojęcie kredytu i ich rodzaje - s. 241
         2. Zabezpieczenie kredytów - s. 242
         3. Podsumowanie rozdziału - s. 244
      5. Inwestycje i ich finansowanie - s. 245
         1. Pojęcie inwestycji - s. 245
         2. Źródła finansowania inwestycji - s. 246
         3. Ocena opłacalności inwestycji - s. 247
         4. Podsumowanie rozdziału - s. 250
   2. Ubezpieczenia w transporcie drogowym - s. 251
      1. Ubezpieczenia społeczne - s. 252
         1. Ubezpieczenia pracownicze - s. 252
            1. Ubezpieczenia emerytalne - s. 252
            2. Ubezpieczenia rentowe - s. 254
            3. Ubezpieczenia chorobowe - s. 255
            4. Ubezpieczenia wypadkowe - s. 256
         2. Ubezpieczenia zdrowotne - s. 257
      2. Ubezpieczenia działalności gospodarczej - s. 258
         1. Ubezpieczenia osobowe - s. 258
         2. Ubezpieczenia majątkowe - s. 259
            1. Ubezpieczenie mienia - s. 259
            2. Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej OC - s. 260
      3. Ubezpieczenia komunikacyjne - s. 261
         1. Ubezpieczenie OC - s. 262
         2. Ubezpieczenie „Zielona karta” - s. 263
         3. Ubezpieczenie AC - s. 263
         4. Ubezpieczenie NNW - s. 264
         5. Ubezpieczenie Car Assistance - s. 265
      4. Podsumowanie rozdziału - s. 266

WYKONYWANIE TRANSPORTU DROGOWEGO - s. 268

1. Warunki wspólne wykonywania krajowego transportu drogowego osób i rzeczy - s. 268
   1. Zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika - s. 268
      1. Warunki uzyskania zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego - s. 268
         1. Dobra reputacja - s. 269
         2. Certyfikat kompetencji zawodowych przewoźnika - s. 275
         3. Zabezpieczenie finansowe - s. 275
         4. Kierowcy o wymaganych kwalifikacjach - s. 276
         5. Pojazdy - s. 276
         6. Osoba zarządzająca transportem - s. 277
         7. Siedziba - s. 278
         8. Baza eksploatacyjna - s. 278
      2. Jak uzyskać zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego? - s. 278
      3. Zwolnienie z obowiązku uzyskania zezwolenia - s. 280
   2. Licencja wspólnotowa - s. 280
2. Dodatkowe warunki wykonywania transportu drogowego osób - s. 281
   1. Rodzaje przewozów osób - s. 281
   2. Warunki wykonywania publicznego transportu zbiorowego - s. 282
      1. Warunki wykonywania transportu zbiorowego mającego charakter użyteczności publicznej - s. 282
      2. Warunki wykonywania transportu zbiorowego niemającego charakteru użyteczności publicznej - s. 287
         1. Krajowe przewozy regularne niemające statusu użyteczności publicznej - s. 288
         2. Międzynarodowe przewozy regularne osób niemające statusu użyteczności publicznej - s. 289
      3. Funkcjonowanie publicznego transportu zbiorowego - s. 290
   3. Warunki wykonywania niepublicznego transportu zbiorowego - s. 291
      1. Warunki wykonywania przewozów regularnych specjalnych - s. 291
      2. Warunki wykonywania wahadłowych i okazjonalnych przewozów osób - s. 293
   4. Licencje na wykonywanie przewozów osób małymi pojazdami - s. 294
   5. Pośrednictwo przy przewozie osób - s. 295
   6. Przewozy osób na potrzeby własne - s. 297
   7. Przewozy kabotażowe osób - s. 298
   8. Wykonywanie przewozów osób wg prawa przewozowego - s. 298
      1. Umowa przewozu osób - s. 299
      2. Umowa przewozu bagażu - s. 301
      3. Prawa pasażerów - s. 302
      4. Honorowanie ulg obywateli - s. 304
      5. Rozkłady jazdy w publicznej komunikacji autobusowej - s. 304
3. Dodatkowe warunki wykonywania transportu drogowego rzeczy - s. 306
   
   1. Licencje w transporcie rzeczy małymi pojazdami - s. 306
   2. Dodatkowe zezwolenia w transporcie rzeczy - s. 306
      1. Zezwolenia w krajowych specjalizowanych przewozach rzeczy - s. 306
      2. Zezwolenia zagraniczne w międzynarodowych przewozach - s. 307
   3. Wykonywanie przewozów rzeczy wg Konwencji CMR - s. 309
      
      1. Umowa przewozu rzeczy - s. 310
      2. Reklamacje, roszczenia i ich przedawnienie - s. 315
   4. Pośrednictwo w przewozie rzeczy - s. 317
   5. Przewozy rzeczy na potrzeby własne - s. 318
   6. Przewozy kabotażowe – warunki wykonywania - s. 320
      1. Przewozy kabotażowe na obszarze Unii Europejskiej - s. 320
      2. Przewozy kabotażowe poza obszarem Unii Europejskiej - s. 321
   7. Porównanie wymagań w zakresie wykonywania transportu drogowego osób i rzeczy - s. 322
4. Delegowanie kierowców - s. 328
   1. Praktyka dotycząca delegowania kierowców - s. 328
   2. Zasady wyliczenia wynagrodzenia delegowanego kierowcy - s. 331
      
5. Zasady korzystania z zezwoleń, licencji i zaświadczeń - s. 333
   1. Nowe wypisy z zezwoleń, licencji i zaświadczeń - s. 335
   2. Zawieszanie zezwoleń i licencji - s. 336
   3. Przenoszenie uprawnień do zezwoleń i licencji - s. 336
   4. Cofanie zezwoleń i licencji - s. 336
      
   5. Wygasanie zezwoleń i licencji - s. 337
6. Opłaty administracyjne w transporcie drogowym - s. 338
7. Fakturowanie usług przewozowych - s. 342
8. Spedycja - s. 344
9. Logistyka - s. 345
10. Podsumowanie rozdziału - s. 346
11. Umowy międzynarodowe w transporcie - s. 351
    1. Prawo Unii Europejskiej - s. 352
    2. Umowy bilateralne - s. 352
    3. Konwencje międzynarodowe - s. 353
       1. Konwencje międzynarodowe dla przewozów osób i rzeczy - s. 353
          1. Porozumienie EKMT - s. 353
          2. Konwencje regulujące przepisy ruchu drogowego - s. 354
          3. Konwencje socjalne w transporcie - s. 354
       2. Konwencje międzynarodowe w przewozach osób - s. 355
       3. Konwencje międzynarodowe w przewozach rzeczy - s. 355
          1. Konwencja CMR - s. 355
          2. Reguły INCOTERMS - s. 357
          3. Konwencja ATP - s. 360
          4. Umowa Europejska ADR - s. 360
          5. Konwencja Bazylejska. 362
          6. Konwencja o bezpiecznych kontenerach - s. 362
          7. Konwencje celne - s. 362
             1. Wspólna Procedura Tranzytowa (WPT) - s. 363
             2. Konwencja TIR - s. 363
             3. Konwencja ATA - s. 365
             4. Konwencja CPD - s. 365
       4. Podsumowanie rozdziału - s. 365
    4. Kontrole w transporcie - s. 370
       1. Kontrole administracyjne - s. 370
       2. Inspekcja Transportu Drogowego - s. 370
       3. System KREPTD - s. 376
       4. Policja drogowa - s. 378
       5. Państwowa Inspekcja Pracy - s. 379
       6. Inne kontrole - s. 380
          1. Urzędy Celno-Skarbowe - s. 380
          2. Straż Graniczna - s. 380
          3. Straż Gminna (Miejska) - s. 381
          4. Zarządcy Dróg Publicznych - s. 381
          5. Straż Leśna - s. 382
          6. Straż Pożarna - s. 382
          7. Państwowa Inspekcja Sanitarna - s. 382
          8. Państwowa Inspekcja Weterynaryjna - s. 383
       7. Podsumowanie rozdziału - s. 383

NORMY TECHNICZNE  I TECHNICZNE ASPEKTY DZIAŁALNOŚCI- s. 387

1. Utrzymanie stanu technicznego pojazdów - s. 387
   1. Certyfikacja i homologacja - s. 387
   2. Badania techniczne pojazdów - s. 387
   3. Rejestracja pojazdów - s. 388
   4. Obsługa pojazdów - s. 389
   5. Naprawy pojazdów - s. 391
   6. Zużycie pojazdów - s. 393
2. Wyposażenie wspólne dla wszystkich pojazdów - s. 394
3. Informacje dodatkowe w zakresie przewozów osób - s. 397
   1. Parametry techniczne i wyposażenie autobusów - s. 397
   2. Specjalizacja w zakresie przewozów osób - s. 398
4. Informacje dodatkowe w zakresie przewozów rzeczy - s. 400
5. Parametry techniczne i wyposażenie samochodów ciężarowych - s. 400
6. Urządzenia ładunkowe - s. 401
   
7. Opakowania towarów - s. 401
   
8. Jednostki ładunkowe - s. 402
   1. Paletyzowanie - s. 402
   2. Pakietowanie - s. 403
   3. Konteneryzacja - s. 404
9. Specjalizacja w zakresie przewozów rzeczy - s. 405
   1. Przewozy ADR - s. 405
   2. Przewozy odpadów - s. 410
   3. Przewozy szybko psujących się artykułów żywnościowych - s. 413
   4. Przewozy żywych zwierząt - s. 414
      
   5. Przewozy nienormatywne - s. 417
   6. Przewozy kombinowane - s. 420
   7. Przewozy towarów wrażliwych - s. 422
   8. Podsumowanie rozdziału - s. 424

BEZPIECZEŃSTWO DROGOWE - s. 432

1. Bezpieczeństwo drogowe w przewozach osób i rzeczy - s. 432
   1. Wymagania wobec kierowców - s. 432
      1. Posiadanie wymaganego prawa jazdy - s. 432
      2. Posiadanie kwalifikacji zawodowych - s. 432
   2. Sieci drogowe w kraju i w Europie - s. 436
      1. Sieć dróg krajowych - s. 436
      2. Sieć dróg w Europie - s. 438
   3. Zachowanie się w wypadkach drogowych - s. 439
      1. Rodzaje wypadków drogowych - s. 439
      2. Przyczyny wypadków drogowych - s. 439
         1. Prędkość a wypadki drogowe - s. 441
         2. Alkohol a wypadki drogowe - s. 443
         3. Pogoda a wypadki drogowe - s. 444
      3. Zasady postępowania w wypadkach drogowych - s. 444
   4. Bezpieczeństwo drogowe w przewozach rzeczy - s. 447
      1. Dodatkowe uprawnienia kierowców - s. 447
      2. Ograniczenia w ruchu drogowym - s. 447
      3. Załadunek pojazdów i techniki mocowania ładunków - s. 448
         1. Bezpieczeństwo przewozu - s. 448
         2. Obowiązki uczestników przewozu - s. 449
         3. Czynniki decydujące o prawidłowym załadunku pojazdu - s. 451
            1. Ograniczenia konstrukcyjne nadwozi pojazdów - s. 451
            2. Ograniczenia ładowania pojazdów - s. 452
            3. Stabilność ładunku - s. 453
            4. Zasady rozmieszczania ładunków w pojeździe - s. 455
         4. Sposoby mocowania ładunku i środki do tego stosowane - s. 457
         5. Podstawowe warunki prawidłowego załadunku pojazdów i mocowania na nich ładunków - s. 461
   5. Podsumowanie rozdziału - s. 465

TESTY EGZAMINACYJNE - s . 472

1. Test - przykład dla przewozu osób - s. 472
2. Test – przykład dla przewozu rzeczy - s. 482

ZADANIA EGZAMINACYJNE - s. 492

1. Przykładowe zadania w zakresie przewozu osób - s. 493
   1. Zadanie 1 – Kalkulacja kosztów przewozu - s. 493
   2. Zadanie 2 – Harmonogram czasu pracy - s. 494
   3. Zadanie 3 – Budowanie rozkładu jazdy - s. 495
   4. Zadanie 4 – Potoki pasażerów - s. 496
   5. Zadanie 5 – Harmonogram planowania czasu i kosztu wycieczki - s. 497
2. Przykładowe zadania w zakresie przewozu rzeczy - s. 499
   1. Zadanie 1 – Kalkulacja kosztów przewozu - s. 499
   2. Zadanie 2 – Harmonogram zadania przewozowego - s. 500
3. Przykładowe zadania wspólne dla przewozu osób i rzeczy - s. 501
   1. Zadanie 1 – Rozliczanie wynagrodzeń i ZUS - s. 501

POZOSTAŁE INFORMACJE - s. 504

1. Zasady egzaminowania - s. 504
2. Odpowiedzi do pytań testowych - s. 506
3. Bibliografia - s. 509

Dane producenta

ATUT-BM
Pasłęcka 10 D lok. 5
03-137 Warszawa
Poland

madej@atut-bm.pl